Direct te doen na overlijden (Checklist na overlijden)

Direct te doen na overlijden

Het overlijden van een dierbare is een ingrijpende gebeurtenis. Er komt van alles op je af ...

Na het overlijden van een dierbare is er van alles te regelen. Neem voordat je hiermee aan de gang gaat eerst de tijd om bij het overlijden stil te staan. Je te realiseren dat iemand is overleden. Neem pas daarna de checklist door.

1. (Huis)arts inlichten

De eerste stap is het vaststellen van de dood. Overlijdt iemand in het ziekenhuis, dan zal de dood  daar officieel worden vastgesteld. Bij thuis overlijden moet dit gebeuren door de huisarts of diens vervanger. Als er geen (huis)arts aanwezig is bij het overlijden, dient deze of zijn waarnemer gewaarschuwd te worden. De arts maakt vervolgens de akte van overlijden op.
De arts zal  bij verdachte omstandigheden en/of suïcide altijd de Officier van Justitie waarschuwen. Pas als de Officier van Justitie toestemming geeft, mag de overledene opgebaard en/of vervoerd worden. Vervolgens moet worden nagegaan of er codicillen zijn, bijvoorbeeld een donorcodicil of uitvaartcodicil/ laatste wensen lijst.

2. Uitvaart regelen

Allereerst is het belangrijk het overlijden van een dierbare op je in te laten werken. Bespreek vervolgens met elkaar wie de opdrachtgever voor de uitvaart wordt. Deze is dan ook gelijk het aanspreekpunt voor de uitvaartverzorger. Is er een testament, dan is er meestal ook een executeur aangesteld, die de uitvaart regelt. Deze informatie is ook te vinden in het uitvaartcodicil.
Het is (bij wet) niet verplicht een uitvaartverzorger in te schakelen om de uitvaart te regelen. Indien de nabestaanden de uitvaart zelf willen regelen en uitvoeren, mag dat. Ook in dat geval is het verstandig om iemand als opdrachtgever aan te wijzen om ervoor te zorgen dat alle noodzakelijke en geplande afspraken en onderdelen ook worden uitgevoerd.
Besluit je om de uitvaart zelf te regelen, neem dan toch contact op met een uitvaartverzorger. Die kan als achtervang dienen voor vragen, problemen, materialen e.d. Je kunt daarover met de uitvaartverzorger een gedetailleerde afspraak maken, o.a. welke taken wel/niet, informatie over een op te stellen draaiboek etc., incl. de kosten daarvan.

- Uitvaartverzekering
Is er een kapitaaluitvaartverzekering of wordt de uitvaart uit eigen middelen betaald, dan kan een uitvaartverzorger naar keuze worden ingeschakeld.
Is er een natura-uitvaartverzekering afgesloten, dan vermeldt de polis welke uitvaartverzorger 'moet' worden ingeschakeld. Heb je echter ervaring met of voorkeur voor een andere dan de genoemde uitvaartverzorger, kun je het beste eerst met de gewenste uitvaartverzorger overleggen, welke mogelijkheden er zijn en welke (meer)kosten er verbonden zijn aan het kiezen van een eigen uitvaartondernemer.

- Uitvaartcodicil / laatste wensen
Op basis van een uitvaartcodicil - eventueel gekoppeld aan het testament - c.q. de laatste wensenlijst kan de uitvaartverzorger de nabestaanden vooraf een geraamde kostenopgave geven. Als het niet klikt met de uitvaartverzorger en/of je vindt de kostenraming te hoog, kies dan in overleg voor een andere uitvaartverzorger.

3. Aangifte doen

Als je de uitvaart zelf wilt regelen, dien je ook zelf voor aangifte te zorgen. Bij de burgerlijke stand van de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden, moet het overlijden binnen 3 dagen worden aangegeven. Dit hoeft dus niet de woonplaats van de overledene te zijn! Na aangifte en opname van de akte van overlijden in de burgelijke stand kan bij de gemeente een uittreksel of afschrift van de akte van overlijden wordt aangevraagd.

4. Verlof tot cremeren of begraven

Voor het begraven of cremeren van de overledene, is verlof tot (schriftelijke toestemming) nodig. De ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de overlijdensakte wordt opgemaakt, geeft dit verlof af.
Is er geen overlijdensakte (bijvoorbeeld bij overlijden in het buitenland) dan is de ambtenaar van de burgerlijke stand van de plaats waar begraving of crematie plaatsvindt bevoegd.

5. Verklaring van erfrecht laten opstellen

De verklaring van erfrecht dient opgesteld te worden door een notaris. Daar kun je ook gelijk na laten gaan of de overledene een testament en/of codicil heeft laten opmaken. Een verklaring van erfrecht is voor banken niet nodig als er sprake is van een huwelijk of geregistreerd partnerschap, er geen testament is en het saldo op de rekening niet meer is dan € 100.000,--.
De verklaring van erfrecht dient o.a. bij (sociale)verzekerings- maatschappijen overlegd te worden alvorens zij tot een uitkering of i.d. overgaan. Bij banken is deze verklaring nodig, als de tenaamstelling van de rekening moet worden gewijzigd en/of betalingen via deze rekening t.b.v. onder andere de uitvaart gedaan moeten worden en/of de rekening wordt opgezegd.

6. Contact opnemen met de begraafplaats of het crematorium

De uitvaart dient uiterlijk 6 werkdagen na de dag van overlijden plaats te vinden. Het weekeinde en feestdagen zijn geen formele werkdagen. Daarom is het noodzakelijk dat de uitvaartverzorger en/of de nabestaanden zo snel mogelijk contact opnemen met de begraafplaats of het crematorium om het tijdstip van de begrafenis of crematieplechtigheid vast te leggen.
Voor overige zaken en activiteiten om de uitvaart te regelen en uit te voeren kun je 'kosten van een uitvaart' raadplegen.

Opmerking
Nabestaanden wordt aangeraden alle rekeningen en betalingsbewijzen i.v.m. de uitvaart zorgvuldig te bewaren. Deze kunnen eventueel gebruikt worden voor de erfbelasting.