PERSBERICHT
Allerzielen Allicht
De doden niet verzwijgen, maar vieren om wat ze geweest zijn
30 oktober en 2 november
2005 van 16.00 – 20.00 uur
De Nieuwe Ooster, begraafplaats, crematorium en gedenkpark te Amsterdam.
Een initiatief van kunstenaar Ida van der Lee
Allerzielen Allicht
is een experimenteel project waarin kunstenaars en nabestaanden de doden
een gezicht geven. Het gedenkpark wordt twee avonden lang een plek voor
de levenden. De doden worden niet verzwegen maar gevierd om wat ze zijn
geweest en ons nog te vertellen hebben.
Een onderzoek om eigentijdse en collectieve rituelen te ontwikkelen en
de dood een betere plek in het leven te gunnen.
We hopen door publiciteit vooraf nabestaanden te interesseren!
Tijdspad:
• Tot 10 september – werving nabestaanden!
• Workshops en informatie avonden voor kunstenaars en nabestaanden
Dinsdagavond 13, 20 en 27 september van 19.30 – 22.00 uur (alleen
voor eventuele deelnemers) :
Met lezingen van Cees van der Pluijm (en Peter Brusse?)
• Openbare presentatie: 30 oktober en 2 november 16.00 – 20.00
uur:
• Terugblikbijeenkomst 20 november van 11 – 13 uur op De Nieuwe
Ooster
Informatie: Ida van
der Lee (kunstenaar en projectleider)
idavanderlee@planet.nl of De Nieuwe Oosterbegraafplaats 020 608 066 08
Uitgangspunt: Iedereen
komt vroeg of laat te staan voor het verlies van een dierbare en voor
het mysterie dat de dood altijd zal blijven. Er is een verlies te verwerken
én, al beseffen we dat meestal pas later, iets te vieren. Te vieren
dat wij getuige zijn geweest van een leven, dat wij hebben liefgehad.
Vieren klinkt in Nederland opmerkelijk, maar vieren is ook een vorm van
gedenken en dat kan op stijlvolle wijze. Daarvoor wil Ida van der Lee
ruimte bieden binnen het project Allerzielen Allicht.
Daarnaast wil zij ook vormen ontwikkelen voor gezamenlijke rituelen lang
na de uitvaart. Het valt haar op dat die nauwelijks bestaan. Terwijl door
de afstand in tijd er juist meer ruimte voor reflectie ontstaat.
Oorsprong: Allerzielen
is van oorsprong de dag voor katholieken om te bidden voor gestorvenen
die nog niet in de hemel zijn. Allerzielen wordt gevierd op 2 november.
Maar zoals vaker gebeurt met waardevolle tradities worden ze overgenomen.
Net zoals de Germaanse kerstboom en de geboorte van Jezus zijn samengevoegd,
zo is Allerzielen inmiddels overgenomen door de protestantse kerken en
niet-gelovigen. Er zijn herdenkingsconcerten, herdenkingsadvertenties
en herdenkingswebsites.
Plan: Allerzielen
is een experimenteel project met een procesmatig karakter. Nabestaanden
kunnen gebruik maken van de diensten van kunstenaars om op bijzondere
wijze portretten van overledenen te maken. De rol van de kunstenaar hierin
is flexibel en open, het is wenselijk dat er ruimte is voor interactie.
Nabestaanden kunnen ook zelf initiatieven ontplooien om de energie, inspiratie
en vitaliteit van hun dierbaren weer tot leven te wekken. Niet angstaanjagend
maar als een wezenlijk bestanddeel van het leven.
Locatie: De Nieuwe
Ooster is sinds 2003 een rijksmonument, in 1890 ontworpen door landschapsarchitect
Springer. Het groen, de graven en gebouwen verhouden zich prachtig tot
elkaar. Een locatie met een sterke ziel.
Opzet van het project:
In september zijn er ’s avonds drie bijeenkomsten gepland in de
kantine van De Nieuwe Ooster met lezingen en presentaties. De bedoeling
is dat nabestaanden contact leggen met een kunstenaar. Samen kunnen zij
ideeën en herinneringen gebruiken om samen tot een nieuw portret
van de overledene te komen.
Directeur De Nieuwe
Ooster
• …Het gedenkpark van De Nieuwe Ooster is een prachtige plek
om op een bijzondere en respectvolle manier een overledene te gedenken.
Ik hoop dat Allerzielen Allicht die ruimte zal bieden aan nabestaanden.
Niet alleen dit jaar, maar ook de komende jaren...
(Marie-Louise Meuris)…
Nabestaanden
• …. Als ik nadenk over Allerzielen Allicht, dan denk ik aan
mijn gestorven geliefde, dan denk ik hoe mooi het zal zijn om herinneringen
van toen, vorm te geven. Alsof ik hem een cadeau geef. Een cadeau uit
flarden van zijn leven. Ons leven van toen… (Ronald Vos)
• … Ik vind het troostend als ik merk dat andere vrienden
het graf mijn partner hebben bezocht. Daarom bedacht ik mij dat ik het
mooi zou vinden als vrienden met Allerzielen Allicht hun portret of hun
herinneringen samen met een kunstenaar willen vormgeven…(Machtelt
van Thiel )
• ... het is een fragiele gebeurtenis. De doden staan hier in het
middelpunt, bijgestaan door hun nabestaanden. De carrière van de
kunstenaar of de journalist mag niet op de voorgrond staan… (David
Heldt)
Kunstenaars
• ...Ik wil met nabestaanden een aantal voorwerpen selecteren die
het leven van de overledene symboliseren. Deze voorwerpen giet ik af in
paraffine en zet ze als kaarsen bij het graf…(Aris de Bakker)
• …..ik wil iets maken om de oude vriendenkring van de overledene
te herstellen. Maak ik de ontbrekende schakel… (Jutta Hinterleiter)
• …verhaal van Sartre: In het huis der doden is de kamer mooier
als er veel over de overledene gesproken wordt. Raakte je in vergetelheid,
dan kwam je in de kelder. Die mensen in de kelder interesseren me. Daarom
wil ik het liefst werk maken over iemand die al lang dood is...(Nynke
Deinema)
• …Ik zie een begraafplaats voor me die bij het vallen van
de avond mooi is uitgelicht. Mensen met fakkels lopen in kleine groepjes
achter hun gids langs de graven. Op zerken en monumenten worden lichtbeelden
geprojecteerd, er klinkt gefluister, muziek, er wordt gedanst en gegeten.
Je ruikt wierook…(Ida van der Lee)
Mondriaan Stichting
Het project past in de trend van het zoeken naar rituelen bij grote emotionele
gebeurtenissen. Ondanks de vraag of een ritueel maakbaar is, is het experiment
interessant en kan het mensen aanzetten tot nadenken en discussiëren
over het onderwerp. Daarbij is er zorgvuldig nagedacht over de risico’s
van het project. De kunst kan een substantiële rol spelen in het
effect op lange termijn. Het is bovendien aannemelijk dat het project
wordt opgepikt door de landelijke media. Allerzielen Allicht kan, met
steun en inzet van de nieuwe directie van begraafplaats De Nieuwe Ooster,
als voorbeeld dienen.
|